In het vorige artikel hebben we het denken in termen van win-win behandeld. Covey’s volgende stap, nummer 5 is: eerst begrijpen, dan begrepen worden. Deze stap is onmisbaar voor effectieve communicatie en het opbouwen van een goede relatie met de ander.  

Dit principe roept namelijk op om anders naar communicatie te kijken. We zijn gewend te zenden, ons eigen perspectief naar voren te brengen, onze eigen mening te ventileren en al bezig te zijn met antwoorden voordat de vraag goed en wel is gesteld. Maar met dit principe: eerst begrijpen, dan begrepen worden, moedigt Covey aan om eerst volledig de ander te begrijpen. Voordat we proberen zelf begrepen te worden. Deze stap vergt wat geduld, actieve luistervaardigheden en empathie. 

In zijn boek “De Zeven Eigenschappen van Effectief Liederschap” haalt Covey de transactionele analyse aan. De transactionele analyse biedt inzicht in communicatiepatronen en menselijke interacties. Covey maakt een verdieping op deze theorie, door te benadrukken dat effectieve communicatie begint met het herkennen van de rollen die mensen spelen in interacties en het vermijden van destructieve patronen.  

Covey benadrukt het belang van het begrijpen met concrete voorbeelden. Bijvoorbeeld studies waaruit blijkt dat mensen zich meer openstellen voor beïnvloeding en samenwerking, wanneer ze het gevoel hebben dat ze gehoord worden en zich begrepen voelen.  

De boodschap om eerst te begrijpen, voordat je begrepen wil worden is relevanter dan ooit in de huidige maatschappij. Om een simpel voorbeeld te nemen, op social media zie je vooral mensen posten over zichzelf. Over hoe zij naar de wereld kijken, wat zij meemaken, en in de commentaren lees je ook vooral iemands eigen perspectief terug. 

Terwijl juist de kracht van empathie en actief luisteren zorgt voor een betere communicatie. Het verbetert persoonlijke relaties, leidt tot constructievere samenwerkingen en helpt om conflicten sneller op te lossen.  

Hoe kom je tot empathisch luisteren?

Covey omschrijft vijf verschillende communicatievaardigheden om effectief met anderen te communiceren, opbouwend naar empathisch luisteren: 

  • Herhalen wat de ander zegt: je luistert actief naar wat iemand zegt en herhaalt de woorden zonder eigen interpretatie. 
  • Herformuleren: opnieuw luister je actief naar de ander, maar in plaats van een exacte herhaling, formuleer je wat de ander zegt in andere woorden.  
  • Gevoel: op dit niveau geef je minder aandacht aan de daadwerkelijke woorden die iemand uitspreekt, maar probeer je het gevoel van de ander aan te spreken.  
  • Een combinatie van herformuleren en uitspreken op gevoel: hierbij formuleer je de uitgesproken woorden van de ander in andere woorden én spreek je het gevoel aan. 
  • Empathie: wanneer je alle bovenstaande stappen goed beheerst, kun je volgens Covey op gevoelsniveau begrijpen wat de ander werkelijk ervaart. Je creëert een vertrouwensband, waarbij de ander zich voldoende op z’n gemak voelt bij je, om het daadwerkelijke gevoel uit te spreken.  

Empathisch luisteren gaat verder dan alleen begrijpen wat er gezegd wordt, het gaat om het begrijpen van emoties, behoeftes en perspectieven van de ander. Om op dit niveau met iemand te kunnen communiceren, dien je jouw eigen oordelen en perspectieven opzij te kunnen zetten. Zodat je volledig gefocust bent op wat de ander je vertelt. Je toont oprechte interesse en betrokkenheid, terwijl de ander over zijn of haar ervaringen vertelt. 

Door empathisch te luisteren zorg je voor een open en respectvolle manier van communiceren, waarbij de ander zich gehoord en begrepen voelt. Het vergroot de kans om beter met elkaar te communiceren, samen te werken en te bouwen aan oplossingen die voor beide partijen goed werken.  

Wil je meer weten over effectief communiceren en empathisch luisteren? 

Neem deel aan de eerstvolgende training persoonlijk leiderschap: mijn eigen koers bepalen, die start op 14 mei. 

Schrijf je direct in of neem vrijblijvend contact op!