Wanneer je denkt aan proactief versus reactief, denk je waarschijnlijk al snel aan eigen initiatief nemen of iets laten gebeuren en afwachten. Maar volgens Stephen Covey, auteur van het boek “De zeven eigenschappen van effectief leiderschap”, gaat proactief zijn veel verder dan alleen initiatief nemen. Het gaat om de beslissingen die je maakt, die jouw gedrag beïnvloeden.   

Reactieve mensen laten zich vaak beïnvloeden door externe factoren, zoals bijvoorbeeld het weer. Ze laten hun gedrag leiden door deze externe factoren. Als het regent, gaan ze niet sporten. Als ze een deadline missen, geven ze de schuld aan anderen.  

Proactieve mensen kiezen zelf hun reactie op dergelijke omstandigheden. Ze nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen leven en hun eigen gedrag en zoeken naar oplossingen. Als het dan bijvoorbeeld regent, gaan ze naar de sportschool in plaats van buiten rennen. Als ze een deadline missen, reflecteren ze op hun eigen acties en zorgen ervoor dat het de volgende keer niet meer gebeurt.  

Je hebt zelf de keuze hoe je reageert op externe factoren. Je bent niet het slachtoffer van deze omstandigheden, want je kunt altijd zelf kiezen hoe je reageert. Deze keuzevrijheid ontstaat wanneer je je bewust wordt van de prikkels die je van buitenaf ontvangt en wat de invloed van jouw reactie daarop is. Jij bepaalt tenslotte zelf hoe je reageert op een situatie.  

Covey stelt dat er twee cirkels zijn waarop je kunt reageren. In de cirkel van reactief gedrag, gaat het om de cirkel van betrokkenheid. Hierbij laat je je beïnvloeden door externe factoren, bijvoorbeeld wat andere mensen doen of zeggen en hierbij leg je de schuld buiten jezelf.  

Bij proactief gedrag bevind je je in de cirkel van invloed. Hierbij onderneem je zelf actie en ben je zelf verantwoordelijk voor je eigen leven. Je legt de schuld dus niet buiten jezelf.  

Waar iemand die reactief is bijvoorbeeld zegt “ik moet sporten”, zegt iemand die proactief is “ik wil sporten”.   
 
De cirkel van invloed zit in de cirkel van betrokkenheid, en hoe groter de cirkel van invloed wordt, hoe kleiner die van de omgeving wordt. Hierdoor leer je meer in mogelijkheden te denken, en steeds minder in die van beperkingen.  

Proactief zijn is een keuze. Het is een keuze om verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen leven en je eigen gedrag. Het is een keuze om je niet te laten leiden door externe factoren, maar om zelf de regie te nemen.  

Tips voor proactief gedrag 

Als je proactiever wilt worden, kun je de volgende tips volgen:  

  • Word je bewust van je eigen gedachten en gevoelens. Wat denk je? Wat voel je? Hoe beïnvloeden je gedachten en gevoelens je gedrag?  
  • Neem verantwoordelijkheid voor je eigen gedrag. Je bent zelf verantwoordelijk voor je keuzes en je acties.  
  • Focus op de dingen die je kunt beïnvloeden. Richt je op de dingen die je kunt veranderen, in plaats van op de dingen die je niet kunt veranderen.  
  • Handel. Wacht niet af tot iets gebeurt. Onderneem zelf actie om de situatie te veranderen.  

Voordelen van proactief gedrag  

Proactief gedrag heeft veel voordelen. Het kan je helpen om:  

  • Je doelen te bereiken. Wanneer je proactief bent, ben je meer gericht op je doelen en onderneem je actie om deze te bereiken.  
  • Meer controle over je leven te hebben. Wanneer je proactief bent, neem je zelf de controle over je leven en ben je niet afhankelijk van anderen.  
  • Gelukkiger te zijn. Proactieve mensen voelen zich vaak gelukkiger en tevredener met hun leven, omdat ze het gevoel hebben dat ze zelf de regie in handen hebben.  

Als je proactiever wilt worden, is het belangrijk om te beginnen met kleine stappen. Focus je op één of twee dingen die je wilt veranderen, en bouw daarop verder.  

Wil je meer weten? Neem deel aan de eerstvolgende training, deze start op 14 mei. Schrijf je direct in of neem vrijblijvend contact op